Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme Nedir?

Yayınlayan: Av. Yusuf Siyah

Anlaşmalı boşanma, TMK m.166/3 uyarınca, evlilik en az 1 yıl sürmüşse ve eşler boşanma ve sonuçları konusunda tam bir anlaşmaya varmışlarsa, mahkeme önünde boşanma kararı verilebilen özel bir boşanma türüdür.

İçerik göster

Anlaşmalı boşanmadan vazgeçme ise, eşlerden birinin ya da her ikisinin, bu süreci tamamlamadan önce boşanma niyetinden dönmesidir. Bu, ya dava açıldıktan sonra olur ya da duruşma esnasında ortaya çıkar.

Hukuki Aşamalar ve Vazgeçme İhtimalleri

1. Dava Açılmadan Önce Vazgeçme

Dava dilekçesi verilmemişse, taraflar zaten boşanma sürecine girmemiş demektir. Herhangi bir işlem gerekmez.

2. Dava Açıldıktan Sonra Ama Duruşma Görülmeden Önce

Dava açıldı ancak henüz duruşma yapılmadıysa, taraflardan biri dava dilekçesini geri çekebilir (feragat). Bu durumda dava açılmamış sayılır.

3. Duruşma Sırasında Vazgeçme

Taraflar hâkimin karşısına çıkmadan veya duruşma sırasında, boşanma istemediklerini söylerlerse:
- Dava reddedilir.
- Çünkü anlaşmalı boşanmanın olmazsa olmazı her iki tarafın boşanmayı kabul etmesidir.
- Taraflardan biri “boşanmak istemiyorum” derse, anlaşmalı boşanma mümkün olmaz. Böyle bir durumda taraflar ya boşanmaktan vazgeçmiş ya da boşanmanın anlaşmalı olarak değil çekişmeli boşanma davası şeklinde devam etmesini istemektedir. Eşlerden birinin boşanmayı istediği fakat diğer eşin istemediği bir olayda da dava çekişmeli olarak görülecektir.
- Taraflardan birinin iki defa üst üste duruşmaya gelmemesi halinde de anlaşmalı boşanma gerçekleşmez.

4. Hâkim Boşanma Kararı Verdikten Sonra (Ama Gerekçeli Karar Yazılmadan Önce)

Hâkim duruşmada karar verdiyse ama gerekçeli karar yazılmadan taraflar “vazgeçiyoruz” derse:
- Bu aşamada “karardan dönme” genellikle mümkün değildir.
- Çünkü artık karar verilmiş sayılır.
- Ancak, usule uygun şekilde (örneğin, kararın henüz kesinleşmemesi vs.) kararın itiraz veya istinaf gibi yollarla bozulması mümkündür. Taraflardan herhangi birinin, kararın kesinleştiği tarihten önce vereceği istinaf dilekçesi ile anlaşmalı boşanma kararı istinaf edilmiş olup, davaya artık çekişmeli boşanma davası şeklinde devam edilecektir.

5. Karar Verilip Kesinleştikten Sonra

Artık boşanma kararı hüküm doğurmuştur, evlilik sona ermiştir. Geri dönüş yoktur.
Tek çare, yeniden evlenmektir.

Vazgeçme Şartları ve Sonuçları

Aşama	Vazgeçme Mümkün mü?	Sonuç
Dava açılmadan önce	Evet	Süreç başlamaz, boşanma gündeme alınmaz
Dava açıldı ama duruşma yok	Evet	Dava geri çekilir, dosya işlemden kaldırılır
Duruşmada taraf vazgeçti	Evet	Dava reddedilir, boşanma gerçekleşmez
Karar verildi, kesinleşmedi	Evet	Anlaşmalı boşanma kararı istinaf edilebilir. Boşanma davası çekişmeli olarak devam eder.
Karar kesinleşti	Hayır	Taraflar yeniden evlenmek zorundadır

Ek Bilgi – Dikkat Edilmesi Gerekenler

Protokolden dönme de mümkündür: Taraflardan biri protokolü imzalasa bile duruşmada boşanmak istemediğini belirtirse, anlaşma geçersiz olur.
Yeni dava açılabilir: Anlaşmalı boşanma olmazsa, çekişmeli olarak devam edebilir (TMK m.166/1, 2, 3).
Boşanma protokolü tek başına bağlayıcı değildir. Taraflar mahkeme huzurunda açık ve serbest iradeyle boşanmayı kabul etmedikçe boşanma kararı verilmez.

Anlaşmalı Boşanma Nasıl Çekişmeliye Döner

1. Anlaşmalı Boşanmanın Temel Şartları (TMK 166/3)

Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalı.
Taraflar birlikte başvurmalı veya biri açmışsa diğeri kabul etmeli.
Boşanma protokolü imzalanmalı ve duruşmada şahsen hazır bulunulmalı.
Hâkim, tarafların özgür iradeyle anlaştığına kanaat getirirse boşanmaya karar verir.

2. Taraflardan Biri Cayarsa Ne Olur?

Durum A:

Duruşmaya gelinmez, boşanma istenmez veya protokol kabul edilmezse:

Anlaşmalı boşanma gerçekleşmez.
Mahkeme dosyayı reddetmez! Hâkim, bunu çekişmeli boşanma davası gibi değerlendirmeye başlar (özellikle talepler varsa).

Durum B:

Taraflardan biri duruşmada “boşanmak istemiyorum” derse:

Dava çekişmeliye döner, çünkü artık “anlaşmalı” boşanma şartları yok olmuştur.
Bu durumda mahkeme:
- Taraflardan delil sunmalarını ister (tanık, belge vs.)
- Süreç artık TMK 166/1-2-3 uyarınca çekişmeli olarak yürür.

Ne Zaman Çekişmeliye Dönüşür?

Aşama	Sonuç
Duruşmaya taraflardan biri gelmezse	Dosya işlemden kaldırılır veya çekişmeliye döner
Protokol reddedilirse	Anlaşmalı boşanma olmaz, dava çekişmeliye döner
Taraf boşanmak istemediğini söylerse	Anlaşma bozulur, çekişmeli boşanma süreci başlar
Protokole aykırı talepler sunulursa	Anlaşmalı boşanma şartları yok olur

Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme Dilekçe Örneği (Duruşma öncesi veya duruşma günü sunulabilir)

YALOVA AİLE MAHKEMESİNE

DOSYA NO: 2025/…

DAVACI : X
Adres: …

DAVALI : …
Adres: …

KONU : Açmış olduğumuz anlaşmalı boşanma davasında boşanma irademizden vazgeçtiğimize dair beyanımızdır.

AÇIKLAMALAR :
Mahkemenizin yukarıda esas numarası yazılı dosyasında anlaşmalı boşanma talebiyle açmış bulunduğumuz davada, boşanma yönündeki irademizden karşılıklı olarak vazgeçmiş bulunmaktayız.

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için tarafların duruşma sırasında özgür iradeleri ile boşanmak istediklerini beyan etmeleri zorunludur. Ancak taraflar olarak boşanma konusunda artık uzlaşma sağlanamadığından ve protokol hükümlerinin uygulanabilirliğinde fikir birliğimiz kalmadığından, boşanma talebimiz bulunmamaktadır.

Bu nedenle, anlaşmalı boşanma talepli davamızın çekişmeli boşanma davasına dönüşmesine karar verilmesini arz ederiz.

SONUÇ ve TALEP :
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle; boşanma talebimizden karşılıklı olarak vazgeçtiğimizin kabulüne ve işbu davanın çekişmeli boşanma davası olarak görülmesine karar verilmesini saygılarımızla arz ederiz.

Tarih: …
Davacı … (İmza)
Davalı … (İmza)

Anlaşmalı Boşanma Kararına Karşı – Çekişmeliye Dönmesi Talebiyle İstinaf Dilekçesi

… BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
AİLE HUKUK DAİRESİNE
Gönderilmek Üzere
YALOVA AİLE MAHKEMESİNE

DOSYA NO: 2025/… E.
KARAR NO: 2025/… K.

İSTİNAF EDEN (DAVALI) : A.
VEKİLİ: Av. Yusuf SİYAH
Adres: …

DAVACI : …
Adres: …

KONU : Yalova Aile Mahkemesi’nin … tarihli ve 2025/… E. sayılı dosyasında verilen anlaşmalı boşanma kararına karşı, kararın usul ve yasaya aykırı olması nedeniyle istinaf başvurumuzun sunulmasından ibarettir.

AÇIKLAMALAR :

Mahkemenizce, taraflar arasında imzalanan anlaşmalı protokol hükümleri gereğince 01/01/2025 tarihinde anlaşmalı boşanmaya karar verilmiş olmakla birlikte, taraflar arasında yapılan boşanma protokolü mahkeme huzurunda yeniden değerlendirilmemiş, tarafların gerçek ve özgür iradeleri ortaya çıkmamıştır.
Davaya konu olan protokol maddeleri tarafların anlaştığı şekilde olmadığı gibi müvekkilin taleplerinden tamamen uzaktır. Mahkeme huzurunda tekrar dinlenen müvekkilin beyanlarından da görüleceği üzere; müvekkil ilgili anlaşmalı boşanma protokolü maddelerini kabul etmemektedir. Taraflar arasında son anda yaşanan ihtilaf nedeniyle protokol hükümleri üzerinde uzlaşı sağlanamamış, buna rağmen mahkemece boşanma kararı verilmiştir.
Anlaşmalı boşanmanın hukuken geçerli olabilmesi için tarafların duruşmada bizzat hazır bulunması, boşanmak istediklerini açıkça beyan etmeleri ve protokolde tam bir uzlaşı sağlamaları gerekir. Ancak müvekkil bu şartları duruşma sırasında sağlamamış, buna rağmen boşanma kararı verilmiştir.
Karar, TMK m.166/3 kapsamında aranan şartların oluşmadığı halde verilmiş olup, hukuka ve usule aykırıdır.
Taraflar arasında evlilik birliği temelinden sarsılmış olmakla birlikte, boşanmanın şekli ve hukuki süreci açısından anlaşmalı değil, çekişmeli boşanma davası yürütülmesi gerekmektedir.
İşbu açıklanan sebepler ile istinaf dilekçemizi sunmaktayız. Dosyanın çekişmeli boşanma davası olarak incelenmek üzere yeniden yerel mahkemeye gönderilmesini vekaleten arz ve talep ederiz.

HUKUKİ NEDENLER : TMK m.166, HMK m.341 ve devamı, Yargıtay içtihatları, ilgili sair mevzuat.

DELİLLER : Dava dosyası, protokol metni, duruşma tutanakları.

SONUÇ ve TALEP :
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle;

Yalova Aile Mahkemesi’nin … tarihli ve … E. sayılı dosyasında verilen anlaşmalı boşanma kararının kaldırılmasına,
Dosyanın çekişmeli boşanma davası olarak incelenmek üzere yeniden yerel mahkemeye gönderilmesine,
Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine

karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

Tarih: …
İstinaf Eden (Davalı)
Vekili
Av. Yusuf SİYAH
(İmza)

Anlaşmalı boşanmadan vazgeçilirse Ne Olur?

Anlaşmalı boşanma davasından, karar verilinceye kadar her zaman vazgeçmek mümkündür. Anlaşmalı boşanma davasından vazgeçilmesi halinde Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 123 davanın geri alınması uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Taraflar için herhangi olumsuz bir sonuç yaratmadığı gibi sadece; davayı açan taraf yargılama giderlerinden sorumlu olur. Bakiye kalan yargılama giderleri tutarı da davacının talebi ile kendisine ödenir.

Anlaşmalı boşanmadan ne zaman vazgeçilebilir?

Anlaşmalı boşanmadan vazgeçme için tarafların duruşmada protokol beyanlarını kabul etmediğini hakim karşısında beyan etmesi, taraflardan herhangi birinin üst üste 2 duruşmaya gelmemesi veya anlaşmalı boşanma üzerine verilen kararın istinaf edilmesi gibi durumlarda taraflar boşanma davasından vazgeçmiş olur.

Anlaşmalı boşanma kararı nasıl istinaf edilir?

Anlaşmalı boşanma kararının verilmesi ile birlikte tarafların yasal olarak süresi içerisinde istinaf dilekçesi sunma hakkı vardır. Kararın tebliğ edildiği gün tarafların 2 haftalık istinaf süresi başlar. Bu süre içerisinde karar değiştiren, anlaşmalı olarak boşanmak istemeyen taraf; istinaf sebeplerini belirtir bir dilekçe ile anlaşmalı boşanma kararını istinaf edebilir.

Anlaşmalı boşanmadan vazgeçmenin cezası var mıdır?

Anlaşmalı boşanmadan vazgeçmenin herhangi bir cezası yoktur.

Anlaşmalı boşanma protokolünü kabul eden taraf bundan dönebilir mi?

Evet, tarafların anlaşmalı boşanma protokolü ile mahkemeye başvurması ve hakim karşısında protokol hükümlerini kabul ettikten sonra pişman olması pratikte sıklıkla görülen durumlardan birisidir. Duruşmada protokol maddelerini kabul eden tarafın sonradan bu maddelerin hakkaniyete aykırı veya tarafların anlaştığı gibi olmadığını düşünmesi halinde kararı istinaf edip, protokol hükümlerini kabul etmeyebilir.

Anlaşmalı boşanmadan vazgeçme duruşma esnasında olur mu?

Evet, taraflardan herhangi birinin duruşma esnasında anlaşmalı boşanmak istemediğini ve anlaşmalı boşanma protokolünü kabul etmediğini beyan etmesi üzerine dava çekişmeli olarak görülmeye devam eder.

Bu yazıyı değerlendir!

[Toplam: 4 Ortalama: 5]

Av. Yusuf Siyah

Avukat Yusuf SİYAH, lisans eğitimine devam ederken bir yandan da öğrenci stajyer olarak farklı hukuk ofislerinde çalışmalarını yürüttü. Yasal staj dönemi içerisinde de, hukuk alanındaki güçlü teorik bilgi birikimini ve avukatlık pratiğini; Ticaret ve Şirketler Hukuku, Birleşme & Devralmalar, Yatırım Süreçleri, Gayrimenkul, İnşaat ve İmar Hukuku, Gayrimenkul Değerlendirme Esasları, İş Hukuku ve Sözleşmeler Hukuku alanlarında daha da pekiştirdi. Av.Yusuf SİYAH halen 1992’den beri hizmet veren Bahadır Hukuk Bürosu bünyesinde; Ticaret ve Şirketler Hukuku, Birleşme & Devralmalar, Yatırım Süreçleri, Gayrimenkul, İnşaat ve İmar Hukuku, Gayrimenkul Değerlendirme Esasları, İş Hukuku ve Sözleşmeler Hukuku alanlarında çalışmalar yapmaktadır. Şirketlere, birleşme ve devralmalar, ticari uyuşmazlıklarda hukuki danışmanlık ve destek; müvekkillere, hukuki danışmanlık sunarak, dava süreçlerinin takibini üstlenmektedir.